Việc cơ quan cấp chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O) yêu cầu doanh nghiệp chứng minh nguồn gốc gỗ và xuất xứ Việt Nam bằng việc xin xác nhận của chính quyền địa phương vào các giao dịch và bảng kê lâm sản đang khiến nhiều doanh nghiệp gặp khó.
Thủ tục làm khó doanh nghiệp
Đại diện một doanh nghiệp sản xuất gỗ xuất khẩu tại Bắc Kạn cho biết, 100% nguyên liệu phục vụ sản xuất đều là gỗ rừng trồng của Việt Nam. Về cơ bản, doanh nghiệp đều tự chủ nguồn cung nguyên liệu song “đôi lúc cũng phải đi mua của 3 - 4 đơn vị”. Và đây chính là “nút thắt” của doanh nghiệp trong việc xin cấp C/O.
Cụ thể, cơ quan cấp chứng nhận C/O của Bộ Công thương yêu cầu doanh nghiệp phải chứng minh nguồn gốc gỗ và chứng minh xuất xứ Việt Nam bằng việc xin xác nhận của chính quyền địa phương vào các giao dịch và bảng kê lâm sản. Tuy nhiên, trong trường hợp doanh nghiệp mua lại của 4 - 5 chủ lâm sản khác nhau, nếu muốn có hồ sơ gốc để đối chiếu, chứng thực, doanh nghiệp phải tìm được người giữ bộ hồ sơ gốc đó đi cùng, vừa mất thời gian vừa tốn chi phí. Chưa kể, nếu người chủ giữ bộ hồ sơ gốc đó không hợp tác sẽ rất khó khăn cho việc xác nhận, chứng thực trước khi cấp C/O.
Đại diện doanh nghiệp chia sẻ, thông thường, khi doanh nghiệp đóng xong hàng xuất khẩu, có hóa đơn rồi mới xin C/O, sau đó mới được thanh toán. Quá trình tàu vận chuyển hàng sang nước xuất khẩu chỉ mất 4 - 5 ngày nhưng vì yêu cầu buộc có xác nhận của chính quyền địa phương có thể khiến quá trình làm thủ tục cấp C/O kéo dài cả tháng. Điều này khiến hàng bị lưu cảng với chi phí 70 - 100 USD/container/ngày, trong khi cả lô hàng lên tới 15 - 20 container, tiêu tốn hàng chục triệu đồng.
Ông Trịnh Xuân Dương, Thư ký Chi hội Gỗ dán Việt Nam xác nhận, khó khăn trên xảy ra với nhiều doanh nghiệp xuất khẩu gỗ. “Doanh nghiệp của Việt Nam đang phải cạnh tranh rất gay gắt với Trung Quốc, Indonesia, Malaysia. Quy định buộc có xác nhận của chính quyền địa phương vào các giao dịch và bảng kê lâm sản tốn nhiều thời gian. Điều này không chỉ khiến doanh nghiệp đội chi phí do lưu cảng mà có nguy cơ bị đối tác hủy hợp đồng vì giao chậm, thiệt hại sẽ vô cùng lớn”, ông Dương nói.
Nên bỏ quy định yêu cầu địa phương xác nhận
Đại diện Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam (VIFOREST) cho rằng, Bộ Công thương yêu cầu doanh nghiệp chứng minh nguồn gốc gỗ và xuất xứ Việt Nam bằng việc xin xác nhận của chính quyền địa phương là bởi trước đây có một số doanh nghiệp vi phạm dẫn đến tình trạng gian lận xuất xứ, gây ảnh hưởng tới ngành gỗ Việt Nam. Tuy vậy, nhìn chung, cách làm hiện nay lại siết chặt không cần thiết.
Chủ tịch VIFOREST Đỗ Xuân Lập phân tích, hồ sơ lâm sản hợp pháp và hồ sơ gỗ mua bán, vận chuyển trong nước được Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn hướng dẫn chi tiết tại Thông tư 27/2018/TT-BNNPTNT (Thông tư 27). Theo đó, hồ sơ lâm sản hợp pháp đối với gỗ khai thác từ rừng trồng thuộc sở hữu của tổ chức, cá nhân là bản chính bảng kê lâm sản do chủ lâm sản lập. Thông tư cũng quy định đối với loại rừng này thì chủ rừng tự quyết định việc khai thác. Cơ quan kiểm lâm sở tại chỉ xác nhận vào bảng kê lâm sản đối với gỗ khai thác từ rừng tự nhiên trong nước chưa chế biến; tuy nhiên, việc xác nhận này không còn cần thiết vì Chính phủ đã cấm khai thác gỗ rừng tự nhiên trên phạm vi cả nước từ ngày 1.11.2017.
Thông tư 27 cũng quy định rõ hồ sơ mua bán, vận chuyển lâm sản trong nước bao gồm: Bản chính bảng kê lâm sản do chủ lâm sản lập (thương nhân tổng hợp từ việc mua bán của nhiều hộ gia đình nhỏ để lập bảng kê), và bản sao hồ sơ nguồn gốc lâm sản của chủ lâm sản bán (bảng kê lâm sản do chủ lâm sản lập).
Cơ quan cấp xã ở địa phương không có thẩm quyền xác nhận vào hợp đồng mua bán. Theo Nghị định 23/2015/NĐ-CP (về cấp bản sao từ sổ gốc, chứng thực bản sao từ bản chính, chứng thực chữ ký và chứng thực hợp đồng, giao dịch), UBND xã, phường, thị trấn có thẩm quyền và trách nhiệm chứng thực vào các hợp đồng, giao dịch liên quan đến bất động sản, nhà ở.
Hệ quả là các doanh nghiệp gặp rất nhiều khó khăn khi chính quyền địa phương không xác nhận vào các hợp đồng giao dịch cũng như bảng kê lâm sản. “Việc này đã làm cho hoạt động xuất khẩu bị đình trệ, ảnh hưởng đến sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp và làm cho nhiều doanh nghiệp rơi vào bẫy vi phạm pháp luật”, đại diện VIFOREST phát biểu.
Từ phân tích trên, VIFOREST đề nghị Bộ Công thương và các bộ ngành có liên quan xem xét, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, chỉ đạo cơ quan cấp C/O không yêu cầu doanh nghiệp xin xác nhận của chính quyền địa phương vào hợp đồng mua bán và bảng kê lâm sản khi làm thủ tục xin cấp giấy phép C/O theo đúng quy định hiện hành.
“Hiện, gỗ có nguồn gốc Việt Nam phục vụ sản xuất xuất khẩu hầu hết là gỗ rừng trồng và đều bảo đảm tính hợp pháp. Nếu có tình trạng gian lận, lẩn tránh thì đó là khâu quản lý. Trước đây chúng ta vẫn làm theo Thông tư 27 thì nay nên tiếp tục, bởi nếu yêu cầu có chứng nhận của địa phương vào các giao dịch và bảng kê lâm sản sẽ làm giảm tính tự chịu trách nhiệm của chủ lâm sản, doanh nghiệp xuất khẩu”, ông Trịnh Xuân Dương đề nghị.
Nhận xét
Đăng nhận xét